Actief luisteren naar kinderen, lastig? Misschien. Belangrijk? Jaa!
Kinderen zijn net mensen – maar dan wat kleiner. Ze hebben dezelfde behoeften als volwassenen; gezondheid, veiligheid, voeding en rust, maar ook vertrouwen, geborgenheid, aanraking, acceptatie, erbij horen, plezier, spelen, respect, erkenning, creativiteit en zelfexpressie. En hoewel deze behoeften hetzelfde zijn uiten kinderen deze anders dan volwassenen, bijvoorbeeld door spel, gedrag of indirecte communicatie. Voor ouders de moeilijke taak om te achterhalen wat de behoefte van hun kind is.
Zo kwam onze zoon vaak boos uit school. Op het schoolplein ging het nog prima, in de auto werd hij stiller en thuis ontplofte hij…om van alles en eigenlijk om niets. Hij schreeuwde, gooide met spullen, stampte op de trap en smeet zijn deur dicht. Na een paar minuten ging ik kijken en zag hem dan vaak rustig spelen met de Lego. Meestal vroeg ik niets, zette zijn beker en wat lekker neer en liet hem even zitten. Een klein kwartier later was hij weer beneden, afgekoeld en kwam hij op schoot even een knuffel halen. Waarom? De dag op school vroeg veel van hem, met zijn klasgenoten, de leerwerkjes, de lange dag zonder rust en dat knalde er gewoon even uit. Inmiddels zijn de boze buien weer voorbij; hij is meer gewend en geeft nu ook duidelijk aan wat hij nodig heeft. Hij zegt soms tegen zijn zusje; ‘Ik wil niet met je spelen, ik heb even rust nodig’. En dat werkt goed…
Ideaal natuurlijk, helaas werkt het ook vaak heel anders. Dan is het raden en gokken wat je kind nodig heeft. Soms is het mogelijk dat je ernaar vraagt; ‘Ik zie dat je verdrietig bent, kan ik iets voor je doen?’. Of ‘Wat ben je stil, wat heb je nodig?’. En soms drijft het gedrag van je kind je bijna tot waanzin; ‘Waarom doet hij dat toch steeds’. Op zo’n moment is het goed om goed te kijken en goed te luisteren.
En om te praten. Maar, als je met iemand gaat praten over iets dat je dwars zit, moet het wel iemand zijn die je kunt vertrouwen, iemand die niet gelijk een oordeel of een oplossing heeft, iemand die niet jouw probleem overneemt, iemand die accepteert dat het probleem er is, maar vooral iemand die goed kan luisteren.
Lastig, ja. Want je wilt het liefste dat je kind altijd blij is. Je wilt de kastanjes nou eenmaal uit het vuur halen, want je bent zijn mama; zijn beschermer, zijn hulp in nood…. Helaas help je daar je kind niet mee. Sterker nog, je doet hem tekort, je geeft geen vertrouwen dat hij het zelf op kan lossen door dat altijd maar voor hem te regelen. Let dus goed op dat je de communicatie niet stopt!
‘Dat zal wel meevallen’
‘Wat een rotkind’
‘We kopen wel een nieuwe’
Of mij favoriet die ik weleens van een tante hoorde; ‘Dat gaat wel weer over als je een jongetje bent’
Ja, thanx voor je hulp….dusss!
Actief luisteren is luisteren met volle aandacht, zonder oordeel, waardoor de luisteraar door zijn reacties laat merken dat hij begrijpt wat er in de ander omgaat. Je geeft geen advies of oplossingen, maar reflecteert.
‘Je bent boos op hem, he?!’
‘Wat is dat verdrietig, dat Snappie dood is’
‘Ik zie aan je dat je erg geschrokken bent’
Hierdoor voelt de anders zich begrepen, geaccepteerd en rustiger – er is erkenning. Ook al is het probleem nog niet opgelost of de behoefte nog niet vervult.
En ga jezelf maar eens na, na een rotdag wil je misschien ook alleen maar je verhaal kwijt over die collega. Het is niet de bedoeling dat jouw kinderen daar op de kerstborrel wat van gaan zeggen.
Kinderen zijn net mensen – maar dan wat kleiner. Ze hebben dezelfde behoeften als volwassenen; gezondheid, veiligheid, voeding en rust, maar ook vertrouwen, geborgenheid, aanraking, acceptatie, erbij horen, plezier, spelen, respect, erkenning, creativiteit en zelfexpressie. En hoewel deze behoeften hetzelfde zijn uiten kinderen deze anders dan volwassenen, bijvoorbeeld door spel, gedrag of indirecte communicatie. Voor ouders de moeilijke taak om te achterhalen wat de behoefte van hun kind is.
Zo kwam onze zoon vaak boos uit school. Op het schoolplein ging het nog prima, in de auto werd hij stiller en thuis ontplofte hij…om van alles en eigenlijk om niets. Hij schreeuwde, gooide met spullen, stampte op de trap en smeet zijn deur dicht. Na een paar minuten ging ik kijken en zag hem dan vaak rustig spelen met de Lego. Meestal vroeg ik niets, zette zijn beker en wat lekker neer en liet hem even zitten. Een klein kwartier later was hij weer beneden, afgekoeld en kwam hij op schoot even een knuffel halen. Waarom? De dag op school vroeg veel van hem, met zijn klasgenoten, de leerwerkjes, de lange dag zonder rust en dat knalde er gewoon even uit. Inmiddels zijn de boze buien weer voorbij; hij is meer gewend en geeft nu ook duidelijk aan wat hij nodig heeft. Hij zegt soms tegen zijn zusje; ‘Ik wil niet met je spelen, ik heb even rust nodig’. En dat werkt goed…
Ideaal natuurlijk, helaas werkt het ook vaak heel anders. Dan is het raden en gokken wat je kind nodig heeft. Soms is het mogelijk dat je ernaar vraagt; ‘Ik zie dat je verdrietig bent, kan ik iets voor je doen?’. Of ‘Wat ben je stil, wat heb je nodig?’. En soms drijft het gedrag van je kind je bijna tot waanzin; ‘Waarom doet hij dat toch steeds’. Op zo’n moment is het goed om goed te kijken en goed te luisteren.
En om te praten. Maar, als je met iemand gaat praten over iets dat je dwars zit, moet het wel iemand zijn die je kunt vertrouwen, iemand die niet gelijk een oordeel of een oplossing heeft, iemand die niet jouw probleem overneemt, iemand die accepteert dat het probleem er is, maar vooral iemand die goed kan luisteren.
Lastig, ja. Want je wilt het liefste dat je kind altijd blij is. Je wilt de kastanjes nou eenmaal uit het vuur halen, want je bent zijn mama; zijn beschermer, zijn hulp in nood…. Helaas help je daar je kind niet mee. Sterker nog, je doet hem tekort, je geeft geen vertrouwen dat hij het zelf op kan lossen door dat altijd maar voor hem te regelen. Let dus goed op dat je de communicatie niet stopt!
‘Dat zal wel meevallen’
‘Wat een rotkind’
‘We kopen wel een nieuwe’
Of mij favoriet die ik weleens van een tante hoorde; ‘Dat gaat wel weer over als je een jongetje bent’
Ja, thanx voor je hulp….dusss!
Actief luisteren is luisteren met volle aandacht, zonder oordeel, waardoor de luisteraar door zijn reacties laat merken dat hij begrijpt wat er in de ander omgaat. Je geeft geen advies of oplossingen, maar reflecteert.
‘Je bent boos op hem, he?!’
‘Wat is dat verdrietig, dat Snappie dood is’
‘Ik zie aan je dat je erg geschrokken bent’
Hierdoor voelt de anders zich begrepen, geaccepteerd en rustiger – er is erkenning. Ook al is het probleem nog niet opgelost of de behoefte nog niet vervult.
En ga jezelf maar eens na, na een rotdag wil je misschien ook alleen maar je verhaal kwijt over die collega. Het is niet de bedoeling dat jouw kinderen daar op de kerstborrel wat van gaan zeggen.